zondag 19 december 2010

Een psychologisch intermezzo - een goed tijdstip

Een psychologisch intermezzo over het fenomeen van keuzes maken op een goed tijdstip geïnspireerd door Soren Kierkegaard.

Wij mensen zijn geneigd met het wachten op een zogenaamd "goed tijdstip", wanneer wij voor een moeilijke keuze staan. Waar komt dit fenomeen toch vandaan? Dat je als persoon een bepaalde keuze moet overdenken is begrijpelijk, maar wij mensen bestempelen dit als het zogenaamde "goed tijdstip". Wat houdt dit "goede tijdstip" eigenlijk in?

Eigenlijk is het heel simpel, op het moment dat wij dit "goede tijdstip" bereiken, dan zijn wij in staat om de desbetreffende keuze te maken. Of het nou gaat tussen keuze A of B, of tussen A,B,C,D of E maakt in dit geval niks uit, het gaat om de emotionele lading die een keuze met zich meebrengt.
Als eenmaal de keuze is gemaakt, dan blijven wij meestal bij de gemaakte keuze. Wij zien dit vaak als een zogenaamd "keuze-zonder-terugkeer".
Maar als we deze situatie met in het bijzonder het fenomeen "goed tijdstip" onder de loep nemen, dan is dit niks anders dan een schijnmechanisme die wij onszelf hebben opgeworpen!? Want wij "denken" dat wij de keuze hebben gemaakt - op basis van diverse proposities, maar vooral op basis van wijsheid (hierbij ga ik dus niet verder in op het filosofisch concept van wijsheid "an sich").

Wij hebben in ons hoofd het idee dat op het moment dat wij dit zogenaamde "goede tijdstip" hebben bereikt, dat wij dan d.m.v. wijsheid een keuze hebben kunnen maken door de diverse gevolgen van het maken van elke keuze te beredeneren en wat de zogenaamde voor - en nadelen zijn van het maken van de desbetreffende keuze.
De ironie is echter dat dit allemaal een schijnmechanisme is, want elke keer dat wij kiezen voor A verliezen wij de kans om keuze B te maken. Wij zullen altijd de spijt moeten meedragen van dit verlies - wij zullen nooit kunnen weten wat de gevolgen zouden zijn geweest als keuze B was gemaakt i.p.v. keuze A. Ons menselijke beredeneringsvermogen heeft nou eenmaal een maximumcapaciteit, eenmaal bereikt kunnen wij niks anders doen dan berusten in de gemaakte keuze. Dit zorgt voor de ervaring genaamd "smart" - het innerlijke lijden.

Er bestaat geen "goede tijdstip", want er is totaal geen sprake van enige goedheid in deze situatie evenmin als van enige slechtheid. Er is hoogstens sprake van een balans die uiteindelijk doorschiet in het maken van de desbetreffende keuze. Dat moment bestempelen wij als het "goede tijdstip", terwijl dit helemaal niet zo is.
Wij worden gesteld voor een keuze en door het maken van deze keuze(s) creeëren wij als het ware ons eigen pad des levens waarmee wij onze eigen existentie verifiëren via onze smart - via ons innerlijk lijden dat een tegengesteld effect zal bereiken in ons hoofd. En hierin bevindt zich de paradox - door het ervaren van smart proberen wij in de toekomst deze smart te ontwijken om aldoende ons geluk te bereiken.
Keuzes maken blijft verdomd moeilijk, ik ken verschillende mensen waaronder mijzelf die bijzonder veel moeite hebben met het maken van keuzes. Maar dat is nou eenmaal een onderdeel van de rit dat ons leven heet - is dat dan niet onze smart waard?

Mensen, ik wens ieder een hele fijne avond toe! Ik ga weer verder genieten van mijn boeken en een poging doen mijn verdriet een plekje te geven.
Een dikke knuffel van jullie semi-filosoof Halbe

Geen opmerkingen:

Een reactie posten