zondag 22 augustus 2010

Mensheid, milieu en economie - Toekomstperspectief of Apocalypse

Zoals uit de titel af te leiden is zal deze blog verschillende thema's aan de kaart stellen. Maar alle thema's hebben een of meerdere overeenkomsten en staan allemaal met elkaar in verband. Wees voorbereid op een blog met een stevige ondertoon!

Pakistan - een land dat hier in Nederland schijnbaar meer wordt geassocieert met terrorisme dan "een land in het midden oosten". Althans, als ik de peiling op de site van het NRC mag geloven. Momenteel vind er een humanitaire ramp van ongekende grootte. Die mensen die daar wonen hebben indirect ervoor gekozen om daar te wonen. Als je eenmaal bent geboren voor een dubbeltje zal je nooit een kwartje worden, zo gaat het spreekwoord en zo is ook vaak de realiteit. Die mensen hebben nou niet eenmaal veel geld tot hun beschikking om hun geluk ergens anders te beproeven. En nu zijn al die mensen de dupe geworden van de macht van moeder natuur.

En niet alleen in Pakistan, ook in China schijnen er grote problemen te ontstaan als gevolg van overstromingen danwel modderstromingen. Is dit niet gewoon weer een signaal van onze globale klimaatverandering? Let wel op het nuance-verschil, ik kies voor het woord "verandering" i.p.v. opwarming. Feit is, het klimaat veranderd en wij mensen gaan de gevolgen ervan onderzien.
Nemen we echter de afgelopen verkiezingen in ons achterhoofd, dan is het bijzonder als je nagaat dat deze in het teken stonden van één onderwerp: economie.
Inderdaad economie, indirect de welvaart van een land. Het zorgt ervoor dat wij kunnen genieten van de genietingen dat het levens ons biedt. Tenzij je een pensioen hebt, want dankzij onze grote vrienden van de financiële sector worden ouderen gekort op hun pensioen. Maar dat is van secundair belang, want onze prioriteit ligt in het feit dat onze economie moet groeien!

Terug naar ontwikkelingshulp, wat uiteraard essentieel is voor een ontwikkeld westers land dat wij zijn. Elke keer wanneer er een ramp van formaat plaatsvindt wordt er een internationale noodoproep uitgevaardigd. Saillant detail echter is dat ik nergens in de media een oproep heb gezien van hoge politieke heren van uit Pakistan die dringend noodhulp nodig hebben. Nee, de eerste persoon die zijn mond opentrok was een pakistaanse afgevaardigde van de VN!? De VN nota bene!? Waarom? Omdat de president het blijkbaar belangrijker vond om zijn zogenaamde tour door Europa af te maken. Is dit de wereld op zijn kop? Sinds wanneer hoef je je als leider geen verantwoording te nemen voor je acties? Schijnbaar is dit al een tijd aan de gang, getuige het optreden van de Nederlandsche Bank in de kwestie DSB Bank.
Gelukkig zijn er eindelijk weer spotjes op televisie te zien waarin aandacht wordt gevraagd voor de noodsituatie in Pakistan en ook niet onbelangrijk, is giro 555 weer geopent. Ik vraag me alleen serieus af, waar gaat dat geld heen? Wie is de beheerder van deze gigantische geldstromen? Hadden wij niet als volk destijds miljoenen verzameld voor de welbekende tsunami in 2004, evenals het nodige geld verzameld voor de ramp in Haïtie een jaar geleden? Waar blijft de oh zo belangrijke transparantie van deze geldstromen? Hoe meer transparantie, des te groter zal het vertrouwen zijn en des te sneller zullen wij als mens geneigd zijn om geld te doneren.

Ik ben blij om te zien dat wij hier in Nederland altijd in staat zijn om geld te doneren aan de behoeftigen. Jammer alleen wanneer ik lees dat het blijkbaar nodig is dat een directeur van het Rode Kruis meer verdiend dan de zogenaamde "dg-norm" (€ 124.000). Maar getuige dit artikel op NRC is geld blijkbaar toch wel een essentiële factor voor enkele hoge heren. Het Rode Kruis zal in ieder geval nooit een donatie van mij ontvangen. Als ze geld tekort komen, dan heeft de directeur vast wel enkele eurootjes over zijn op rekening.
Toch zal ik voorlopig mijn zuurverdiende eurootjes blijven doneren. Ik ben nou eenmaal een vaste donateur van andere organisaties en ik heb tot zover nog geen negatief bericht gehoord dat ervoor zou zorgen dat ik per direct mijn donateurschap stopzet. Het is naar mijn mening toch een essentieel onderdeel van onze menselijkheid. Ieder mens gunt een ander zijn geluk toe. En als je een haatdragend mens zou zijn, dan denk ik niet dat je lang te leven zou hebben.
Ik denk niet dat ik geld ga doneren aan giro 555. Pas waneer de media duidelijk heeft gemaakt wat er is gebeurd met alle miljoenen euro's of welke hufter al dit geld in zijn zak heeft gestopt (en wellicht geïnvesteerd in prachtige investeringen zoals die in Dubai?) ga ik mijn euro's aan hun geven. Tot die tijd verkies ik een hulporganisatie dat mij ook nog eens maandelijks op de hoogte houdt van ontwikkelingen danwel projecten die zij willen of gaan opstarten.

Het is afwachten of er een tijd zal ontstaan dat het nationalisme zijn extremiteiten zal vertonen. Osama Bin Laden heeft nog altijd zijn voetdruk achtergelaten in het gedachtengoed van de westerse wereld met zijn 9/11. Want het is pas na die tijd dat overal in de wereld deze enge manier van denken is gaan nestelen in de alledaagse man. Ook hier in Nederland getuige de PVV met diens strijd tegen de islam. En over 50 jaar, wanneer WO 3 is gestreden zullen we allemaal zeggen hadden wij nou maar nooit toegegeven aan onze xenofobische angsten.

Mijn vrienden, ik wens ieder een hele fijne avond toe! Morgen gaat er een nieuwe week beginnen. Een dikke knuffel van Halbe - wereldverbeteraar pur sang.

maandag 16 augustus 2010

Een duik in de menselijke psyche - Acceptatie, bevrijding en loslaten

Voor de mensen die erop zaten te wachten, nummertje vijf in de serie van een duik in de menselijke psyche. Een tijd geleden alweer had een hyves-vriendin een blog geschreven over het thema loslaten. Het sprak mij zeker aan, maar ik had er nooit over gedacht dat het thema voor mij mettertijd zo belangrijk zou worden.

Een paar maanden geleden, voordat mijn behandeling was begonnen, had ik een moment van "verloren zijn". Ik werd op een dag compleet overdonderd door intense verdriet.
Uiteindelijk ben ik na de middagpauze naar huis gegaan. Mijn concentratie was weg en mijn lust om te werken was ook compleet weg. Op weg naar huis werd ik opgebeld door mijn psycholoog. Ik had even gepraat en het ging toen al stukken beter met mij. De woorden die daarna door de telefoon galmden ben ik echter nooit vergeten: volgens mij moet je eens proberen dingen te loslaten.

Eerlijk is eerlijk, ik heb er toen weinig mee gedaan. Maar het concept is sindsdien met enige regelmaat teruggekomen. Vooral toen ik ging verdiepen in de filosofie met diens semi-psychologische ideeën m.b.t. geluk kreeg dit thema steeds meer aandacht in mijn hoofd. Ik begon mijzelf af te vragen: Wat moet ik loslaten? Is het mijn verdriet? De wil om alles te veranderen naar datgeen waarin ik eindelijk gelukkig kan worden? Wat is hetgeen waar ik krampachtig aan het vasthouden ben en wat ik niet wil loslaten?

Wij mensen zijn gewoontedieren, dat is een feit. Alles wat wij kennen is vertrouwd en moet niet veranderen, want verandering brengt iets nieuws en dat is per definitie eng. Dat wat voor ons vertrouwd is, klampen wij krampachtig aan vast in de hoop dat wij het niet zullen verliezen. Wat wij (onbewust?) altijd vergeten is de dynamiek dat het leven heet. Zoals de oude grieken hadden geconstanteerd, bepaalde ideeën zijn eeuwig, oneindig. Deze ideeën worden begrepen in de ruimste betekenis van het woord. Hierbij gaat het over thema's zoals het goede en het slechte, pijn en genot, geluk en ongeluk.
Maar dat wat leeft zal ooit doodgaan. Hetzelfde geld ook voor de menselijke problematiek met diens lotsbestemming.

Ieder mens zal in zijn/haar leven ooit aankomen op het punt dat het leven overhoop wordt gegooid. Alles wat ooit vertrouwd was bestaat niet meer. Dat zijn de momenten waarop wij lijden, lijden in het moment van keuzes. Zoals Kierkegaard het noemt: de afgrond van vrijheid.
Het onbekende willen wij niet tarten, in de hoop dat het ons met rust laat. En wanneer het op ons pad komt zijn wij bevangen in het moment. Het is deze gevangenis dat onze toekomst bepaalt. Wij kunnen ervoor kiezen om jarenlang rond te dwalen in deze gevangenis, zonder enige keuze te maken. Ronddwalen in het leven om er een abstract beeld bij te creeëren.

Durf dit vertrouwde los te laten! Begin met de acceptatie van de feiten. Zonder acceptatie is er niks wat wij kunnen loslaten. Ja, het leven kan zwaar zijn en en ja, het leven brengt ons als mens een intens lijden voort. Maar wij mensen zijn de architect van ons leven, ongeacht of er sprake is van een lotsbestemming of niet. Zou het bestaan, dan betekent dit dat alle keuzes die wij al maken voorbestemt zijn. Is dat zo slecht dan? Ignorance is bliss - zolang wij niet weten of wij mensen gedoemd zijn om te leven naar de wetten des levens zijn wij nog altijd in staat om invloed uit te oefenen op ons leven. Je hoofd hoeft geen gevangenis te zijn, want jij bent jouw eigen gevangenisbewaarder.

De sleutel van de deur om uit deze gevangenis hebben wij zelf in onze hand en het énige wat wij hoeven te doen is deze in het slot steken, de deur open te doen en naar buiten te lopen, richting het pad des levens. Eenmaal buiten kunnen we dát loslaten wat wij nooit hebben durven los te laten. Gooi het weg en loop verder richting het onbekende. De toekomst is onzeker, dus waarom problemen maken die er niet zijn?

Mijn vrienden, wees niet je eigen gevangenbewaarder. Het pad des levens heeft je veel te bieden, durf erop te lopen!
Ik wens ieder nog een hele fijne avond toe. Een dikke knuffel van jullie semi-filosoof, Halbe.

maandag 9 augustus 2010

Een duik in de menselijke psyche - Geluk vs. Ongeluk

Ik zat te twijfelen hoe ik deze blog zou noemen. Meestal neem ik pas een diepe duik in de (mijn) menselijke psyche nadat ik een gesprek heb gehad, maar toch vind ik het toepasselijk om er vandaag weer eentje te schrijven. Deze keer gaat het om een voor ons mensen universeel thema: geluk.

Socrates noemt geluk een deugd; hij is van mening dat het doel van ieder mens is om gelukkig te worden. Helaas weten wij allemaal dat geluk een abstract onderwerp is, het is ondefinieerbaar. Ieder persoon heeft een eigen concept van geluk. Dat waar ik gelukkig van wordt is niet per definitie datgene waar mijn zus gelukkig van wordt. Mijn zus wordt gelukkig van andere dingen dan mijn broer, net zoals hij gelukkig zal worden van andere dingen dan mijn ouders. En zo kan je oneindig doorgaan...
Natuurlijk zijn er "universele" begrippen waar ieder mens in meer of mindere mate gelukkig van zou worden. Gezondheid, persoonlijke welvaart, rijkdom. Echter zijn dit stuk voor stuk thema's dat voor ieder individu een andere waarde bezit. Rijkdom is leuk, maar het staat in mijn lijstje van "waar wordt ik gelukkig van" toch echt helemaal onderaan.

Aristoteles komt naar mijn mening dichter in de buurt van dit thema dan de leraar van zijn leraar (Plato). Hij was van mening dat de funderingen van geluk te vinden is in het welzijn van een heel volk. Zijn hypothese was dat als een heel volk gelukkig is, het individu óók gelukkig is. Tenslotte is een volk samengesteld uit een groep individuen die bij elkaar "het volk" zijn.
Geluk bereik je door je handelingen. Vrij logisch, als we Socrates' uitspraak in ons achterhoofd houden. Ieder mens is op zoek naar zijn geluk, of dat nou in de vorm is van thema's als rijkdom, persoonlijke welvaart (wat indirect zou leiden tot rijkdom in de breedste zin van het woord) of gewoon simpel een goede gezondheid verkrijgen. Wanneer ieder persoon dit bereikt heeft, gelukkig is geworden door zijn handelingen, kun je veronderstellen dat een volk gelukkig is. Dus dan gaat de uitspraak van Aristoteles toch weer op.
Of om een uitspraak uit diens werk Ethica Nicomachea te quoten (wat op haar beurt is voortgekomen uit een gedicht van Hesidos):
Hij is het allerbest die zelf alles inziet en ook hij is op zijn beurt goed die luistert als iemand goed heeft gesproken. Maar wie noch zelf inzicht heeft, nocht naar een ander luistert en zich diens woorden inprent, is daarentegen een nutteloze man.

Dan komen we nu op het volgende filosofisch probleem: wat is ongeluk?. Is het de staat van ons bewustzijn waarin wij ons ontwaren in een door ons ongewenste situatie? Is ongeluk een synoniem voor het ervaren van psychische pijn? Is het ongeluk niks meer en niks minder dan de toestand waarin wij ons bevinden wanneer wij pijn ervaren? Zou dat niet indirect moeten betekenen dat de uitspraak van Socrates een implicatie is van pure waarheid en dat wij als mensen allemaal op zoek zijn naar ons eigen geluk?
Wat is dan het nut van lijden? Bestaat lijden niet als tegenhanger van geluk - leren wij niet als mens het geluk te waarderen door de pijn van het lijden te ondergaan? Wij mensen zijn tot heden nog altijd simpele wezens in vergelijking met het grotere geheel. En toch zijn wij in staat om de grootste dingen te bevatten - als mens en het zijn van dit mens. Echter kunnen wij pas zaken bevatten als wij onze geest ervoor openstellen. Dit kan langzaam gebeuren, doordat wij als mensen ouder worden. Zoals een spreekwoord het zegt: wijsheid komt met de jaren.

Maar lijden, lijden zorgt voor het openrijten van je innerste zelf - je diepste ik - je ziel. Pijn is een harde leermeester, hoe meer pijn wij ervaren des te groter wordt de waarde van de ervaring die deze pijn met zich meebrengt. Dat betekent niet dat pijn kan worden gedefinieert als goed, want genot kan ook een hele goede leermeester zijn, soms zelfs beter dan pijn.
Genot en pijn zijn diens tegenstellingen in die zin dat het ons als mens in staat stelt om te leren van de gevolgen van onze handelingen met als einddoel het nastreven van ons geluk. Tot het moment dat het daar is en wij ons doel hebben bereikt. De ironie van ons leven is echter dat wij als mensen direct een ander doel zullen nastreven, want het najagen van geluk is zekere zin een oneindige zoektocht.
Om Friedrich Nietzsche te quoten: Zijn wij niet uiteindelijk allemaal - gelukzoekers van het leven?

Mensen, de kop van de week is eraf. Een nieuwe week met nieuwe kansen! Geluk bereik je niet als persoon door de makkelijkste weg te kiezen. Lukt het je wel, dan is de waarden van dit geluk niet te vergelijken met het nemen van de moeilijke weg. Tenslotte is de waarde van geluk mijns inzien afhankelijk van de lengte van de weg die wij hebben bewandeld om dit geluk te bereiken.
Ik wens ieder een fijne avond toe! Dikke knuffel van jullie semi-filosoof, Halbe.

maandag 2 augustus 2010

Een duik in de menselijke psyche - Het verleden als leermeester

Het weekend is weer voorbij en vandaag heb ik alweer mijn derde gesprek gehad. Net zoals de vorige gesprekken lag de nadruk vooral op mijn verleden, maar deze keer in het kader van mijn toekomst - hoe mijn verleden kan fungeren als mijn leermeester.

Net zoals ieder persoon heb ik fouten gemaakt in mijn leven. In feite is het eigenlijk heel verkeerd om te spreken in termen als "goed en fout", want ieder mens maakt keuzes in zijn/haar leven gebaseerd op de kennis en wijsheid die de persoon in weze pacht te bezitten. Eigenlijk zijn het juist de gevolgen van deze keuzes die bepalen of een gemaakte keuze wordt bestempeld als goed of fout.
Het probleem dat wij hierbij ondervinden is dat deze begrippen altijd in kaders van een "groter onderwerp" moeten worden geplaatst. Dus dan zal ik hierbij zoveel mogelijk praten over keuzes.

Als eerste was er mijn keuze om te stoppen met mijn MBO opleiding klinische chemie/hematologie. In die periode ging het niet zo goed met mij en school had mij geadviseerd om over te stappen naar niveau 3 om uiteindelijk te gaan werken met dat diploma.
Ik wilde vanaf het begin al HBO doen en school had mij een beeld gepresenteert waarin ik alsnog later een deeltijd-MBO kon gaan doen.
Zij hadden zich echter vergist in de realiteit. Want toen ik na een jaar werken terug wilde gaan naar school om mijn opleiding af te maken, bestonden er bijna geen deeltijd-MBO laboratoriumopleidingen meer.

Ik was toen bewust van het feit hoe groot de implicaties waren dat ik opnieuw de keuze had gemaakt om te stoppen met werken en terug te gaan naar school om voltijd mijn MBO af te maken. Echter kwam er een variabele factor in het spel die ik niet had verwacht: liefde.
Hoe wij als mensen zo overrompeld kunnen raken door liefde is mij tot op heden nog onverklaarbaar. Socrates noemt het irrationele gedachten en in weze is het een onderdeel van de mens die wij zijn.

Desondanks is het mij uiteindelijk gelukt om mijn opleiding af te maken. Ik heb vele bergen beklommen en ben uit vele dalen gekropen. Mijn hart heeft de afgelopen jaren veel littekens te verduren gehad. Mensen waarvan ik had gehoopt op te kunnen steunen waren er niet toen ik ze nodig had. Maar altijd waren er andere mensen die er voor mij klaar stonden en dat zal ik nooit vergeten!
Nu sta ik opnieuw op een keerpunt in mijn leven. Ga ik alles op alles wagen en terug naar school om duaal HBO te gaan studeren? Wat direct betekent dat ik eerst een jaar voltijd moet gaan studeren alvorens ik kan gaan beginnen met de combinatie van 4 dagen werken en 1 dag in de week naar school.

Welke keuze ik ook zal gaan maken, het is een weloverwogen keuze. Net zoals ik destijds - 3 jaar geleden - de keuze maakte om terug te gaan naar school sta ik nu opnieuw voor dezelfde soort keuze. Ouder, volwassener, wijzer.
Goed en fout zijn handige begrippen om de gevolgen van een gemaakt keuze te "thematiseren", maar ik ga voorbij deze begrippen. Ik ga een keuze maken gebaseerd op mijn logisch verstand. En mijn emoties? Die probeer ik langzaam een plek te geven samen met mijn logica.
En de toekomst? Die ga ik proberen zelf te vormen zoals ik die wil. Het wordt tijd om de architect van mijn eigen leven te worden!

Mensen, de kop van de week is eraf. Werk ze en anders geniet van je vakantie.
Dikke knuffel van Halbe - jullie semi-filosoof