donderdag 10 juni 2010

Rationalisme vs. Existentialisme

Rationalisme: filosofisch gedachtenpatroon waarbij een individu alles analyseert en waarbij ervan wordt uitgegaan van een systeem waarin alles is vastgesteld. Filosofische denkers zoals Spinoza en Decartes waren van mening dat een mens pas écht gelukkig kon zijn wanneer deze boven zijn gevoel uit kon stijgen. Op die manier zou je als mens pas écht een waardering kunnen maken van een object, zonder dat je wordt beïnvloed door een gevoelsmatige waardering.

Existentialisme: filosofisch gedachtenpatroon waarbij het individu zijn bestaan (existentie) vastlegd door zijn bestaan te reflecteren op alle objecten om het individu heen. De vernomen grondlegger van het existentialisme Kierkegaard zou hierbij verdergaan op het transcendentale bewustzijn dat is ontwikkeld door de idealist Immuel Kant. Ook Nietzsche wordt volgens velen gezien als een existentialist, ondanks het feit dat zijn werken soms raakvlakken had met opnieuw de idealist Immanuel Kant.

Beide gedachtenstromingen intrigeren mij. Al vanaf het moment dat ik volwassen begon te worden, probeerde ik te analyseren hoe mijn leven in elkaar zat en waarom de dingen liepen zoals ze liepen. Zeker dat eerste jaar vol hel, het jaar waarin mijn ouders naar Colombia waren verhuisd en ik op mijzelf ging wonen en tot de ontdekking kwam wat het leven inhield. Ook toen heb ik de nodige zelfanalyse toepast op mijn persoonlijkheid met als doel om uiteindelijk te kunnen vaststellen waar situatie X mis liep in de hoop daaruit mijn lering te kunnen trekken en in de nabije toekomst situatie X wél een goede afloop te kunnen brengen.

Echter ben ik naarmate ik groeide als persoon en beter mijn plek vond in het leven, veranderd in mijn manier van denken en mijn visie op het leven. Hoe bitter mijn verleden ook is, of om de woorden van een vriend van mij te quoten des te langer ik mijzelf in de slachtoffer-rol plaats, des te langer zal het duren voordat ik mijn plek in het leven definitief zal vinden.
Het was in deze periode dat ik leerde dat ik zélf de architect ben van mijn leven. Hoe hard ik ook een God of "het leven" vervloekte, mijn leven is gevormt naar de keuzes die ik zelf maak. Helaas is het leven niet iets wat je zomaar in een filosofisch systeempje kan proppen. Want waar Nietzsche bekendheid kreeg met zijn uitspraak der Wille zur Macht, kwam Kierkegaard met de volgende uitspraak: het leven wordt voortwaarts geleefd, maar achterwaarts begrepen.

In mijn optiek is dát juist de frusterende factor van "het leven". Want hoe hard je je ook als persoon je best doet om orde te scheppen in de chaos, om één of andere reden lijkt het alsof er toch een kracht is in het leven dat ervoor zorgt dat bepaalde gebeurtenissen buiten jou om plaatsvinden en een grote invloed heeft op het leven.

En hier komt dus weer de rationalist om de hoek kijken. Voor mij biedt dit altijd perspectieven richting de toekomst, richting de toekomst die ik voor mijzelf aan het scheppen ben. Volgens Heidegger (ook een existentialist) leven wij als mensen in een drie-eenheid: verleden, heden, toekomst.
Wij reflecteren onszelf op het verleden, omdat dat hetgeen is waar wij onze lering uit kunnen trekken. Dit vormt de persoon die wij als individu zijn.
Het heden is relatief en onderhevig aan het zijn van ons transcendentale bewustzijn, waardoor wij als individu verdwijnen onder de mensheid in het men.
Wij existeren doordat wij ons zijn als individu richten op de toekomst.

De vraag die ik mijzelf nu ga stellen is het volgende: Waar eindigt de invloed van die onbekende kracht des levens en waar begint mijn invloed als de architect van mijn eigen leven?

Mensen, ik wens ieder een fijne avond toe!
Dikke knuffel van Halbe

Geen opmerkingen:

Een reactie posten