Psychologisch Intermezzo - Identiteit van het individu

Ik had laatst een discussie met een vriend van mij. De discussie ging over het concept van ontwikkeling en hoe je als persoon kan groeien en vooruit kan komen in het leven.

Een wijze man schreef ooit: "Afzondering van mensen resulteert in persoonlijke groei van het individu".
Ongeacht de implicitaties van deze uitspraak, kan ik de waarheid van deze uitspraak bevestigen uit eigen ervaringen. Er is een tijd geweest dat ik sociale contacten had verloren door omstandigheden. Hoe pijnlijk die ontwikkeling ook is geweest, het zorgde ervoor dat ik als een zelfstandig persoon moest leren staan - dat ik daadwerkelijk met twee benen op de grond moest staan.
Nu vele jaren laten kijk ik alsnog met grote verwondering terug naar die tijd en wat voor invloed het heeft gehad op mijn persoonlijkheid.
Eigenlijk is het dubbelzijdig, want ik kan niet zeggen dat ik mij daadwerkelijk gelukkig voelde in die periode. Ik haalde wel voldoening uit diverse zaken, maar écht geluk zoals dit overeenkomt met het algemene gedachtengoed over dit onderwerp ervoer ik destijds tot het minimum.
Het is bijna paradoxaal te noemen, dat door het ervaren van zulke verliezen ervoor zorgde dat ik mijzelf als persoon ging ontwikkelen.

"Vaarwel dan gij, de ongelukkigste! Maar wat zeg ik: de ongelukkigste, 'de gelukkigste' zou ik moeten zeggen, want dit is immers juist een geluksgave die niemand zichzelf kan schenken. Zie, de taal barst, en de gedachte verwart zich; want wie is eigenlijk de gelukkigste anders dan de ongelukkigste, en wie de ongelukkigste anders dan de gelukkigste, en wat is het leven anders dan waanzin, en het geloof dan dwaasheid, en de hoop dan uitstel van executie, en liefde dan edik in de wonde" - Of/Of - Soren Kierkegaard

Dan vraag ik mij af, indien er sprake zou zijn van een gematigde groei van het individu, kan deze dan alsnog groeien zonder ongeluk te kennen? Is het überhaupt mogelijk om geluk te kunnen ervaren zonder ongeluk te hebben ervaren? Als ik de bovenstaande quote mag geloven, dan is dit onmogelijk en is het bijna een axioma om te stellen dat het concept van geluk niet zal kunnen bestaan zonder het concept van ongeluk.
Betekent dit dat iedereen moet gaan leven als een kluizenaar door op die manier zichzelf af te zonderen en wellicht ongeluk te kunnen ervaren? Dat lijkt mij geen succes, want dat zou het einde van samenlevingen betekenen. Het individu echter kan wél de onbekende paden betreden met het risico dat er ongeluk wordt ervaren.

Dat brengt mij op het volgende, kan een persoon überhaupt groeien zonder de concepten van geluk en ongeluk? Onwaarschijnlijk, want in het kader van persoonlijke ontwikkeling zijn de concepten van geluk & ongeluk verbonden aan de waardering van ervaringen die het individu heeft ondergaan. Het biedt het individu de mogelijkheid om te leren cq. kennis op te doen uit de ervaringen waardoor júist het individu kan groeien!

{"De mens wordt niet een ander dan hij tevoren was, maar hij wordt zichzelf; het bewustzijn sluit zich ineen, en hij is zichzelf"}...{"zo is zelfs de rijkste persoonlijkheid niets voordat ze zichzelf heeft gekozen, en anderzijds is zelfs dat wat men de armste persoonlijkheid zou moeten noemen alles wanneer ze zichzelf heeft gekozen; want het grote is niet dat men dit is of dat, maar dat men zichzelf is; en dat kan ieder mens als hij het wil."} - Of/Of - Soren Kierkegaard.
Door in elke willekeurige situatie te kiezen voor zichzelf zal het individu groeien. Het veroorzaakt een gewaarwording over een ervaarde situatie en afhankelijk van de ervaarde gevoelens kan er worden gesproken over een negatieve of positieve situatie - hoe dan kan er uit de situatie kennis worden gededuceerd waardoor het individu als het ware 'zijn eigen existentie bevestigd".

"Maar wat is het om esthetisch te leven en wat is het om ethisch te leven? Wat is het esthetische in een mens, en wat is het ethische? Hierop zou ik willen antwoorden: het esthetische in een mens is datgene waardoor hij in onmiddelijke zin is wat hij is; het ethische is datgene wat hij wordt wat hij wordt. Wie leeft in en door en van en voor het esthetische in hem, die leeft esthetisch" - Of/Of - Soren Kierkegaard.
Het bovenstaande toont de implicaties aan keuzes en hoe groot de invloed is van het maken van persoonlijke keuzes op de persoonlijke groei van het individu. Een persoon dat door omstandigheden wordt gedwongen om persoonlijk te groeien zal mettertijd hiervan de vruchten kunnen plukken. Een persoon die bij willens en wetens ervoor kiest om het pad des levens te betreden en op zoek te gaan naar de eigen identiteit van het individu zal deze na een lange lijdensweg bereiken en bereikt hierdoor persoonlijke groei.

Een persoon die kiest om het innerlijke te negeren en puur esthetisch te leven zal geen persoonlijke groei ondervinden ergo toont dit aan dat een individu meerdere mogelijkheden zal hebben voor groei indien het individu deze groei toelaat. Het stellen van een doel is zo'n mogelijkheid en biedt iemand een fundament aan voor een pad des levens. Het kan eng zijn om de diepere betekenis van het leven te doorgronden, maar kan ook jouw ogen openen.
Een persoon met een ontwikkelde persoonlijkheid zal een ruimte vullen met diens aanwezigheid. Een persoon die behoefte heeft om te groeien zal deze mogelijkheid aangeboden krijgen door hen die die de persoon in kwestie willen begeleiden bij het proces van groei.
Hen die geen behoefte hebben aan groei, zullen een beperkte mate van groei ervaren. Voor hen die hiermee voldoening hebben, hetzij door de beperkte hoeveelheid mogelijkheden hetzij door secundaire factoren staat de (on)mogelijkheid van groei niet in de weg van het ervaren van geluk.
Dan ontstaat wellicht bij enkelen de volgende vraag:"waarom zou ik persoonlijke groei moeten beamen als ik ook geluk kan bereiken via een andere weg?". Ik zou dan antwoorden:"het bereiken van persoonlijke groei is juist een intensieve manier om op een hoger niveau geluk te bereiken. En is dat niet tenslotte voor ieder persoon het doel in het leven?


Mensen, ik wens ieder een hele fijne week toe!
Een dikke knuffel van jullie semi-filosoof, Halbe