maandag 22 augustus 2011

Filosofisch intermezzo - Eenlingen vs. Anders Breivig

President Obama heeft niet zo lang geleden de volgende uitspraak gedaan: "Een enkele persoon die verward is of gedreven wordt door een ideologie van haat kan veel schade aanrichten. Het is ook veel moeilijker om zulke eenlingen op te sporen". Een hoop mensen waren het niet eens met deze uitspraak. Ik vraag mij af, waarom voelden een hoop mensen zich aangesproken met deze uitspraak?

Het is een vrij interessante kwestie om verder te analyseren. Laten we eerste beginnen met het perspectief van Obama. Hij baseerde deze uitspraak op het gevaarlijke gedachtengoed dat zich heeft gemanisfesteert in het hoofd van Anders Breivig. Niet alleen deze persoon, ook Tristan van der Vlis was blijkbaar geclassificeerd als een 'eenling'. Het geeft stof tot nadenken, want kunnen wij 1 (2 als we Tristan meerekenen) uitzonderlijk geval bestempelen als 'kenmerkenk individu dat representatief is voor ieder individu binnen een groep' of hebben wij te maken met een doorgedraait persoon?
Ik denk dat we per definitie kunnen stellen dat Anders Breivig een uitzondering was binnen 'de groep der eenlingen'. Als zijn personage representatief zou zijn voor 'de groep eenlingen', dan zou dat moeten betekenen dat het al veel eerder zou zijn voorgevallen dat iemand doordraait, want eenlingen bestaan al sinds het bestaan van de mensheid. Alleen heetten deze mensen vroeger "kluizenaars". De moderne kluizenaars echter is een gevarieerde groep mensen uit allerlei lagen van de bevolking.

In het manifest 2083 uit Anders Breivig zijn antipathie voor het "culturele Marxisme". Het is ironisch dat er een hoop overeenkomsten zijn tussen het gedachtengoed van deze man en het gedachtengoed zoals deze wordt geproclameerd door neerlands PVV en diens voorman Geert Wilders, zoals ik al had geschreven in een vorige blog (PVV vs. Anders Breivig).
Zou dit niet eerder een signaal zijn van een Europa dat langzaam maar zeker aan het veranderen is? Is Europa niet langzaam maar zeker intolleranter geworden? Als ik kijk naar Nederland dan zijn wij zeker intolleranter geworden naar andere culturen toe. Intollerantie naar andere culturen gaat per definitie ten koste van de ontplooiing van de eigen cultuur. Zoals eerder geschreven is de cultuur van een volk representatief voor de identiteit van een volk. Een volk dat zo conservatief gericht is op het behoud van de eigen cultuur, zal zichzelf nooit verder kunnen ontwikkelen. Want ieder nieuw idee dat zich manifesteert onder de bevolking wordt per definitie afgekeurt als het niet voldoet aan de sociale normen en waarden zoals die door de cultuur worden gestelt! Op die manier zal een samenleving stoppen met zichzelf te ontwikkelen en ontplooien en zal dit op de lange weg ten koste gaan van het niveau van een samenleving en zal deze in zekere zin ten gronde gaan.

Afijn, ik wijk af van het te schrijven onderwerp namelijk: eenlingen. Het is voor een samenleving vrij lastig, zo niet onmogelijk om sociale controle uit te voeren op een eenling. De vraag is dan of sociale controle daadwerkelijk invloed zou kunnen uitoefenen op het individu, of dat het individu zijn ideeën zal blijven behouden? Mij dunkt dat de woorden van Obama al kenmerkend zijn voor het specifieke individu, namelijk: "een enkel persoon...gedreven...door een ideologie van haat...".
Ironisch is echter dat wanneer ik het manifest 2083 doorleest dat het naar mijn mening niet is geschreven door een haatdragend persoon. Haat is namelijk zo'n heerlijk gevoel dat wordt bepaald door het individu en associaties van het individu met een bepaald object dat negatieve emoties oproept.
Wat ik wél kan bevestigen is dat het manifest geschreven is door een heel kil persoon, een persoon waarvan ik het idee heb dat hij weinig waarde gaf aan het concept van humaniteit en alles puur rationalistisch bekeek.

En het is hier dat het onderscheid wordt gemaakt tussen een eenling en Anders Breivig. Het concept van humaniteit wordt bepaald door de mate van empathie waarover een persoon beschikt. Het moraal van een persoon wordt bepaald door de mate van empathie en de associatiepatronen tussen diverse sociale interacties en welke gevoelens deze oproepen (negatieve/positieve gevoelens --> gekleurd associatiepatroon).
Een eenling zal afhankelijk van de bovengestelde factoren een moraal hebben en hierop gebaseerd een bepaalde mate van humaniteit beschikken. Het zal een zekere waarde geven aan diens medemens, afhankelijk van de context waarin de sociale interacties plaatsvinden. Anders Breivig gaf hier weinig waarde aan, dat maakt van hem een kil persoon dat over weinig moraal/empatie beschikt en waardoor het concept van humaniteit voor hem niet van toepassing is.
Aldus besluiten wij met de uitspraak van Friedrich Nietzsche uit Aldus Sprak Zarathoestra: "En als mijn verstand mij eens verlaat: - o, het vliegt zo van gaarne van hier! - dat mijn trots dan nog met mijn dwaasheid vliege!

Mensen, ik wens ieder een zeer fijne avond toe!
Een dikke knuffel van jullie semi-filosoof, Halbe