donderdag 4 november 2010

Een filosofische analyse - subjectieve waarnemingen vs. objectieve kennis

In navolging van mijn vorige blog waarin ik een uiteenzetting heb gemaakt tussen emoties en rationaliteit wil ik nu verder gaan richting ons waarnemingsvermogen. Of om specifieker te zijn wil ik nu een filosofische analyse maken waarin ik een schril contrast probeer te maken tussen onze subjectieve waarneming en onze objectieve kennis.

Laten we eerst eens beginnen met een vraagstelling: hoe is het mogelijk dat waarnemingen op een dusdanige manier worden geïnterpreteert om deze vervolgens om te zetten in kennis?.
Alles wat wij waarnemen kunnen wij alleen waarnemen door middel van onze zintuigen. Maar ook deze zintuigen bevatten maximale capaciteiten. Met onze ogen kunnen wij een hoop zaken zien, maar hoe hard ik ook mijn best doe, wanneer ik op mijn werk bloed analyseer lukt het mij echt niet om cellen te onderscheiden.
De manier om deze cellen toch te kunnen analyseren kan worden bereikt door middel van verschillende analysemethoden. Indirect ben ik dus uiteindelijk in staat om toch cellen te waarnemen, vaak wordt hierbij gebruik gemaakt van hulpmiddelen.
De conclusie die hieruit kan worden getrokken is dat iets wat meetbaar is het makkelijker maakt om door middel van waarnemingen deze om te zetten in kennis. Echter, dankzij Kant's kentheorie "weten" wij dat wij nooit "de essentie van iets kunnen weten". Het enige wat wij kunnen weten is een transcendentie - een vorm dat gelijkwaardig is aan de kennis die je als mens zal opdoen. Maar dat zal nooit "echte kennis" zijn - want "echte kennis" wordt verkregen door middel van objectieve waarnemingen van een ding an sich. En objectief waarnemen is juist een thema dat wij ironisch genoeg nooit zullen kunnen.

Laten we eens een stap verder gaan richting niet-meetbare thema's. Ik ben tegenwoordig in staat om door middel van verschillende signalen op te vangen een veronderstelling te maken van wat er in het hoofd van die persoon gebeurt - echter is de menselijke psyche een onmeetbaar gegeven. Daarbij is er sprake van een essentiéle nuance - namelijk dat hetgeen ik veronderstel géén kennis is maar pure speculatie.
Deze signalen kunnen variëren in vormen - directe communicatie door middel van een gesprek of indirecte communicatie door het waarnemen van lichaamstaal. En dan nog is het géén kennis - want kennis an sich wordt verkregen door a-priori ervaringen - het ervaren van een directe waarneming waarbij directe kennis ("kennis an sich") wordt verkregen.
De ironie is echter dat hetgeen ik waarneem bij die persoon direct wordt gekleurt door mijn emoties - in weze is er géén sprake van een objectieve waarneming want elke waarneming die ik poog te doen wordt beïnvloed door mijn emotionele waarneming van de situatie. Het enige wat je dan kan doen is een soort synthese te maken tussen je ratio en emoties - op die manier stelt het jou in staat om als persoon door middel van "rationele emoties" een "emotionele situatie rationeel in te schatten".

De vraagstelling die ik nu wil stellen is het volgende: bestaan er dan wel 'pure emoties' en 'pure rationaliteit'?.
Eigenlijk niet, ieder mens leeft in balans met zijn emoties en zijn rationaliteit. Ons logisch denkvermogen wordt altijd beïnvloed door onze emoties - of wij dit nou willen of niet, wij zijn allemaal slaven van onze emoties!
Het is juist dankzij onze cognities - de "beeldende gedachten", als het ware een "ultieme synthese van waarnemingsvermogen, emoties en ratio" - dat het ons in staat stelt om onderscheid te maken tussen elke situatie en afhankelijk van het doel zullen wij rationeel danwel emotioneel handelen. Maar deze twee thema's zullen nooit los van elkaar kunnen existeren - je zou kunnen veronderstellen dat deze twee thema's een dualiteit vormen van ons bewustzijn. Hetzelfde is ook aanwezig in onze hersenen - waar de ene helft ons rationeel denkvermogen maakt en de ander ons abstract denkvermogen maakt - opnieuw een dualiteit, deze keer een dualiteit in onze hersenen. En dan komen we toch weer op onze vertrouwde vriend - Immanuel Kant met diens "Kantse dualisme".

Mensen, bedankt voor het lezen! Het was een pittige blog, maar voor enkelen die op zoek zijn naar balans tussen ratio en emoties wellicht interessant. Ik wens ieder nog een hele fijne avond!
Dikke knuffel van jullie semi-filosoof - Halbe!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten