zaterdag 9 oktober 2010

Subjectiviteit van de menselijke levensproblematiek

Klinkt als een moeilijke titel en dat is het ook. Geen sociologie deze keer, maar een diepgaand en vooral beladen stuk filosofie met raakvlakken richting de psychologie. Het hoofdthema is zoals de titel verklapt: de menselijke levensproblematiek.

Een thema dat mij al jarenlang fascineert - hoewel op de verkeerde manier door hetgeen ik heb meegemaakt als persoon. Neemt niet weg dat je op die manier een wonderbaarlijk inzicht krijgt in de wegen des levens. Je zou bijna kunnen veronderstellen dat ik de persoon ben geworden juist door hetgeen ik heb meegemaakt. Kan je dan wel spreken over een levensproblematiek? Is dat niet gewoon ons lotbestemming?
De existentiefilosofie houdt zich al jaren bezig met deze vraag. De vage grens tussen de vrije wil en de lotsbestemming van het individu. Waar een Friedrich Nietzsche zich concentreert op de wil van macht dat het invididu uitoefent - indirect impliceert dit dus de vrije wil van de mens - heeft een Jean Paul Sartre een systeem ontwikkelt dat uitgaat van het intellectuele bewustzijn van ons zijn.

Hoezeer mij dit systeem ook intrigeert mis ik nog altijd de essentie van ons leven, de kleur dat ons leven maakt - emoties.
Je zou kunnen veronderstellen dat het emoties zijn die ervoor zorgen dat wij een daadwerkelijke belevenis ervaren van het leven. Is dat niet tenslotte een vereiste om te kunnen leven? Dat wij in staat zijn om te kunnen genieten van de geneugten dat het leven ons biedt? Zo ja, waarom blijft onze levensproblematiek ons dan in de weg staan? Waarom zou een probleem an sich de ontwikkeling van ons zijn in de weg staan richting vervolmaking van het zijn van een volledig mens? Waar ligt de grens tussen een probleem an sich en een probleem dat een volledig leven in beslag neemt? Ligt dit aan het individu of ligt dit aan een samenloop van omstandigheden genaamd toeval?

In dat geval kunnen we beter gaan leven volgens ons intellectuele bewustzijn. Emoties zorgen er tenslotte voor dat wij niet in staat zijn om situaties objectief te bekijken. Nee, zodra er emoties bij komen kijken staat alles in het teken van het subject - de subjectiviteit van de menselijke levensproblematiek.
Hoe triest is het wel niet als een persoon niet meer in staat is om zaken in een objectief kader te bekijken en besluit een einde te maken aan zijn leven? Wat voor zin heeft het leven dan? Staat de zogenaamde zin van het leven ook niet per definitie in een subjectief kader? Ieder individu vult deze tenslotte in naar eigen inzicht. Wat is de vrije wil toch een mooi iets - dat wij mensen in staat zijn om ons eigen geluk na te streven! Het zal een probleem worden wanneer een persoon niet meer in staat is om zijn eigen geluk na te streven.

Ik denk dat dát de essentie is van een depressie - niet meer in staat zijn om een eigen invulling van het leven teneinde gelukkig te worden. Als dat zo is, dan betekent dit dat wij mensen nog altijd heer en meester zijn van hetgeen dat ons leven is. Dat wij mensen in staat zijn om de subjectiviteit om te buigen naar een objectiviteit en objectief onze menselijke levensproblematiek te confrontreren. Dit impliceert dat ieder persoon dat besluit zelfmoord te plegen wel degelijk bewust was van zijn handelen en vooral van de gevolgen van zijn handelen. En toch verkiezen mensen de dood boven de emotionele pijn dat het leven veroorzaakt. Blijkbaar ben je dan als persoon niet in staat om voldoende genot in je leven te brengen - of een ander soortgelijk middel teneinde een soort moment van geluk te kunnen ervaren.
Dan is de dood toch een beter alternatief - want waarom leven als het leven geen waarde voor je heeft?

Een hele bittere afsluiter, volgens mij heb ik nog nooit eerder zo'n bitter einde geschreven in een blog. En toch is het pure waarheid - ga het maar na bij jezelf. Waardeer het leven in al zijn glorie, want zodra je deze waardering kwijt bent heeft het leven geen zin meer.
Vooralsnog wens ik iedere lezer een heel fijn weekend toe!
Een dikke knuffel van jullie semi-filosoof - Halbe

Geen opmerkingen:

Een reactie posten