Overpeinzingen over terrorisme en tolerantie

What is tolerance? It is the prerogative of humanity. We are all steeped in weakness and errors: let us forgive one another's follies, it is the first law of nature.
The Parsee, the Hindu, the Jew, the Mohammedan, the Chinese deist, the Brahman, the Greek Christian, the ROman Christian, the Protestant Christian, the Quaker Christian trade with each another in the stock exchanges of Amsterdam, London, Sura or Basra: they do not raise their daggers against one another to win souls for their religions. Why then have we butchered each other almost without interruption since the first council of Nicaea? - Voltaire, Philosophical Dictionary: blz. 387 + 388, Pengiun Classics.

Ik ben geschokt, mijn hart huilt...iedereen waarvan men wist dat de dag zou komen is aangebroken. De eerste grote terreurdaad van Nederlandse bodem in Nederland sinds 9/11 heeft zich afgespeeld in Utrecht. Nee, het is niet de eerste grote terreurdaad ooit in Nederland, van Nederlandse bodem, die twijfelachtige eer komt toe aan de treinkaping van 1975 om een historisch perspectief te behouden. Maar dan praten we wel over een tijd van bijna 45 jaar geleden.
Ik ben opgegroeid in een klein dorpje genaamd Julianadorp. Ik had een zorgeloze jeugd, nooit heb ik mij bezig gehouden met dingen die 'ver van mijn bed' gebeurden. Tot 11 september 2001, toen kwam ik ineens tot de ontdekking dat er buiten het vertrouwde Julianadorp een grote, boze wereld bestond met daarin allemaal mensen met elk eigen ideeën over hoe de wereld eruit ziet. Des te schokkender was de ontdekking van een terreurgroep in Den Haag genaamd "De Hofstadgroep" die zich actief bezig hielden met het voorbereiden van terroristische aanslagen. Deze groep kwam ten einde toen in november 2004 twee prominente leden werden opgepakt. De groep stierf een stille dood.

Sinds de opkomst van ISIS in 2014 is er een nieuwe golf van terreur ontstaan. Moslimfundamentalisten die een zéér conservatieve houding hebben van de Islam hadden een land gesticht, gebaseerd op de islamitische waarden en normen. Zij hielden zich actief bezig met de Jihad, de gewapende strijd tegen alles wat "Haram" is, wat onrein is en tegen de islamitische waarden in gaat. ISIS heeft actief mensen naar verschillende Europese landen gestuurt met als doel het plegen van aanslagen. De gevolgen zijn alom bekend: na de grote aanslagen van 2004 (Madrid) en 2005 (London) hebben overheden stevige maatregelen genomen. Sindsdien zijn er geen grote aanslagen meer gepleegd. Sinds de oprichting van ISIS zijn er geen grootschalige terreurdaden geweest, vermoedelijk omdat de maatregelen van overheden effect had. Toch presteerden terroristen het om verschillende aanslagen te plegen waar veel doden vielen door gebruik te maken van alledaagse voorwerpen.

Parallel aan deze ontwikkelingen waren er ook andere ontwikkelingen. Groeperingen met een extreem-rechtse ideologie beschouwen de opkomst van islamistisch fundamentalisme als een rechtvaardiging van hun bestaansrecht. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ná de opkomst van ISIS ook in ons land twee groeperingen zijn ontstaan: Pro Patria (die ondertussen een stille dood is gestorven) en het Identitair Verzet.
Deze mensen ondermijnen actief onze democratie, door zich te verzetten tegen elke politieke besluitvorming dat tegengesteld is aan hun ideologie.
Ik heb weleens een poging gedaan om het gesprek aan te gaan met deze mensen op facebook, aangezien deze mensen uiteraard slim genoeg zijn om te beseffen dat hun ideologie haaks staat op de liberale waarden waar wij in onze samenleving veel waarde aan hechten. Helaas mocht het niet baten, niemand kon antwoord geven op mijn vragen en al vrij snel werd ik geblokt van hun facebook pagina. Dat is kenmerkend voor dergelijke groeperingen: zij ontlenen hun bestaansrecht aan de afkeur van de islamistische ideologie. Maar diepere vragen over hun bestaansrecht en welk doel zij voor ogen hebben, daar kunnen zij geen antwoord op geven.

Ik heb in de afgelopen jaren veel zorgen geuit over het bestaan van deze groeperingen. Over de dreiging die zij vormen voor de stabiliteit van onze samenleving. Het meest opmerkelijke is wellicht het feit dat zij niet door hebben dat hun ideologie niet veel verschilt van de ideologie van ISIS en andere vormen van moslimfundamentalisme: beide groeperingen tolereren het bestaan niet van iemand met een tegengestelde ideologie.
Het enige verschil is dat ISIS met succes al een veelvoud aan terreurdaden heeft gepleegd en deze groeperingen nog geen heeft gepleegd. Anders Breivik was in dat opzicht een succesverhaal, om de waanzin van deze ideologie te benadrukken.
Dergelijke mensen zijn zogenaamde "Lone Wolfs", dé moderne variant van terroristen. Mensen die een bepaalde ideologie erop nahouden en met dank aan de anonimiteit van internet in staat zijn in contact te komen met andere mensen van dezelfde ideologie. Veel overheden beschouwen deze Lone Wolfs als de grootste dreiging van hedendaags terrorisme. Anders Breivik was een Lone Wolf en de aanslagpleger in het Nieuw-Zeelandse plaatsje Christchurch was ook een Lone Wolf.
Beiden waren aanhanger van een extreem-rechtse ideologie en beiden waren onder de radar gebleven van overheden die zich actief bezig houden met contra-terrorisme: het opstellen van beleid om de kans op een terreurdaad te verkleinen.

18 Maart 2019: Nederland wordt opgeschrikt door een terreurdaad van onbekende origine
Wat is er verkeerd gegaan? Waar is de tolerantie heen gegaan? Sinds wanneer zijn wij het verleerd om te luisteren naar een ander? Waarom klampen wij vast aan onze ideologieën en weiger wij daardoor open te staan voor de ideeën van de ander?
Ik heb op facebook verschillende gesprekken gevoerd met andere mensen. Voornamelijk met mensen die het gevoel hadden dat er onevenredig veel aandacht werd geschonken naar de aanslagen van Christchurch en dat de conflicten in Nigeria tussen moslims en christenen totaal geen aandacht gekregen van moderne media.
Ik vind dergelijke gedachten eng, het suggereert het standpunt van mensen dat zij mensenlevens van de ene ideologie belangrijker vinden dan mensenlevens van een andere ideologie. Het meest opmerkelijke is dan ook dat deze mensen totaal niet in staat zijn om een gesprek te voeren. Wanneer je aan hun vraagt "wat hoop je bereiken door dit bericht te delen?", dan krijg je vage antwoorden zoals "het is niet mijn mening, don't shoot the messenger" of andere omzichtige antwoorden, zolang de persoon in kwestie maar geen antwoord hoefde te geven op mijn vragen.
Dit zijn één van de tekenen van een verdwenen tolerantie: het actief verspreiden van haat, door de misdaden van mensen met een bepaalde ideologie te benadrukken. Laten we hopen dat dit één van de gevolgen gaat zijn van de terreurdaad van vandaag: laten we weer aandacht hebben voor tolerantie, voor acceptatie van de ander. Je hoeft geen vrienden te zijn met iedereen, maar het accepteren van de tekortkomingen van de ander is een eerste stap naar tolerantie. Probeer eens het gesprek aan te gaan met de ander, een luisterend oor te hebben en durf aan jezelf de vraag de stellen: hoe verschilt deze persoon van mij? Je zal zien dat de ander niet eens zoveel verschilt van jou...

Is there, or is there not, one thing that every citizen has to have if society is to exist at all? [...]
It's respect for what's right, and moderation, and religiousness, and in short, what I refer to as the quality of being a good man.
Protagoras, door Plato, pagina 25 v.d. engelse vertaling door Pengiun Classics.

Mijn vrienden, dank voor het lezen van dit blog. Laten we weer eens aandacht schenken aan tolerantie en erkenning van de ander. Mensen zijn niet slecht, maar mensen doen soms wel verkeerde dingen. Men hoeft de ander niet hierop te beoordelen, vergeef de ander eens een keer en ga gewoon het gesprek aan met elkaar. Je zal zien dat de ander helemaal niet zo'n slecht mens is.
Ik wens jullie allen een hele fijne dag toe, een dikke knuffel van jullie wereldverbeteraar, Halbe!