Enkele dagen geleden had ik een hele interessante discussie met een geneticus op mijn werk, dat ging over het concept hoe fermonen bijdragen aan de genetische diversiteit van het biologisch organisme. Ik had namelijk enkele dagen daarvoor op school in het kader van immunologie een onderzoek bekritiseert hoe vrouwen hun partner uitkiezen op basis van genetische diversiteit. Ik betwijfel er niet aan dat er een biologische mechanisme aanwezig is die dit verklaart, maar dan nog durfde ik te stellen dat dit biologisch mechanisme wordt "overruled" door onze psyche, want ieder persoon zal pas een partner uitkiezen als er wordt voldaan aan een onbewuste/bewuste selectie.
Laten we eens eerst beginnen met de volgende vraagstelling: "waarop zal een persoon een potentiële partner uitkiezen?". Dat is niet zo simpel te beantwoorden, want ieder individu heeft een individuele selectieprocedure in diens psyche liggen. Ik twijfel er niet aan dat er collectieve gedachten bestaan op algemene concepten als schoonheid, intelligentie en overeenkomstige levenswijzen. Maar dit zijn algemene concepten waarvan de waardering individueel wordt bepaald. Deze dienen puur als een algemene consensus waarop ieder persoon individueel verder kan specificeren wat voor secundaire factoren belangrijk zijn bij het uitkiezen van een partner.
Schoonheid is een vrij algemene term, maar als ik praat met een vriend van mij dan heeft hij altijd kritiek op de vrouwen waaraan ik mij aangetrokken voelt. Blijkbaar bestaat er toch nog secundair een mechanisme in de menselijke psyche waarbij het individu schoonheid interpreteert. Dit is wellicht een interessant punt om even bij stil te staan, wat zou dit mechanisme kunnen zijn?.
Schoonheid an sich omvat naar mijn idee een onafhankelijk concept waarbij ieder individu zich ermee kan conformeren. Kies een willekeurige foto uit van een model, laat deze zien aan 100 mannen variërend in leeftijd en iedereen zal bevestigen dat deze persoon uitermate aantrekkelijk is. Dat betekent toch dat er een collectief idee bestaat over fysieke aantrekkingskracht. Wat ik altijd grappig vind is dat mensen vergeten dat deze modellen altijd mooier worden gemaakt dan dat ze daadwerkelijk zouden zijn. Een prachtig voorbeeld vind ik dat ik ooit op een blauwe maandag een aflevering had gezien van "Hollands Next Top Model" en dat zo'n meisje toen ziek was geworden (was ze schijnbaar al een hele tijd). Toen ik de normale foto's zag dacht ik ook bij mijzelf "WOW, daar wil ik wel graag een bischuitje mee eten!", maar toen ik haar zag zonder al die make-up en speciale kleding had het net zo goed "de girl next door" kunnen zijn. Hieruit durf ik te deduceren dat schoonheid algemeen is, maar tegelijk zeer betrekkelijk is en eigenlijk zou je het bijna subjectief kunnen noemen, want het perspectief bepaald dan wanneer iemand als een schoonheid zou kunnen worden bestempeld.
Dat betekent niet dat er geen mechanisme zou kunnen bestaan, maar naar mijn idee wordt dit pscychologisch mechanisme per definitie beperkt door de mate van waarnemingen en zijn deze waarnemingen niet per definitie allemaal subjectief?
Oké, dat doet het concept van schoonheid teniet. Dan nu verder naar de kern van mijn verhaal, namelijk is er een biologisch mechanisme aanwezig dat onze partnerkeuze bepaald, of nemen wij uiteindelijk als menselijk bewustzijn toch de laatste beslissing in onze partnerkeuze?
Ik begin met een quote uit het boek Liefde voor gevorderden, geschreven door Richard David Precht:"onze biografieën zijn niet meer vastgelegd zoals voor onze grootouders, we hebben nu keuzebiografieën, of beter gezegd: 'knutselbiografieën'....zelfs als de welvaart niet gelijkmatig is verdeeld en de kloof tussen arm en rijk groter wordt, en zelfs als er wat onze maatschappelijke onderlaag betreft sprake is van een catatstrofale situatie op het gebied van scholing en opleiding, dan nog is altijd de verwachting van geluk, ook in de liefde, bijna overal ruimschoots aanwezig".
Door het bovenstaande uit zijn verband te halen, zou ik specifiek hieruit kunnen deduceren dat deze filosoof heeft geconcludeerd dat wij tegenwoordig zelf de keuze hebben uit onze partnerkeuze.
Echter is er in dit kader geen rekening gehouden met zogenaamde fermonen, stoffen die ons lichaam uitscheid en die daadwerkelijk invloed zouden hebben op onze partnerkeuze. Nu moet ik inderdaad bekennen dat afgaande op mijn persoonlijke ervaring in de liefde dat ik mijn partners inderdaad altijd lekker vond ruiken. Wat ik me dan echter afvraag, zijn het zogenaamde fermonen die ik ruik, of ben ik per definitie bevooroordeeld door de liefde danwel verliefd die ik destijds voelde voor de persoon in kwestie, waardoor ik een bevooroordeelde invulling ga maken van een concept dat eigenlijk onbevooroordeeld moet worden ingevuld?
Het doel van de bovenstaande vraagstelling bevat hetzelfde doel als omschreven in de eerste alinea, namelijk in wat voor mate heeft het biologisch mechanisme dat verantwoordelijk is voor de onbewuste cq. biologische communicatie tussen individuen invloed op het pscychologisch mechanisme cq. 'psychologische communicatie' tussen individuen?
Zou het mogelijk kunnen zijn om te stellen dat feromonen in lagere concentraties niet waarneembaar zijn door onze zintuigen, maar dat het wel wordt opgevangen door de ontvanger. Indien er in de ontvanger een fysiologisch/biologisch mechanisme wordt geactiveerd als gevolg van het vaststellen van een optimale genetische variatie, dat de ontvanger dit dan gewaar wordt als het ervaren van een prettig gevoel? Dat betekent nog niet dat ik spreek over verliefdheid!
Verliefdheid omvat een pure irrationele toestand. Niet voor niks spreekt het aloude gezegde:"liefde maakt blind", want ís gewoon zo! Wat nu het geval is, is dat de concepten van liefde en verliefdheid door elkaar worden gebruikt. Liefde is de langdurige verbintenis tussen mensen, het kan bijna worden beschouwt als een universeel begrip omdat iedereen die een langdurige relatie onderhoudt op basis van onderliggende gevoelens, liefde de naam is die wij geven aan de eenheid dat wordt gevormd door deze onderliggende gevoelens.
Verliefdheid is de toestand dat wordt veroorzaakt door het fysiologisch mechanisme waarbij wij ons gedurende langere tijd heel erg prettig voelen als gevolg van intensief contact met iemand waaraan wij ons fysiek aangetrokken voelen. Het liefst zouden wij 24/7 bij die persoon in de buurt willen zijn. Dat is dan ook de reden dat het begin van een relatie altijd geweldig is en pas achteraf problemen ontstaan.
Dat neemt niet weg dat beide begrippen kunnen co-existeren. Liefde wordt langdurig opgebouwd, terwijl verliefdheid een explosie van zogenaamde endorfinen inhoudt.
Laat ik eens een poging doen om al het bovenstaande te implementeren in allesomvattend model, dat wel secundair gefundeerd is op twee aannames.
Ten eerste dat feromonen in lage concentraties onwaarneembare (voor de zintuigen) substanties zijn en dat het concept dat iemand lekker ruikt wordt veroorzaakt door de subjectieve gevoelens die het individu op dat moment ervaart, wat mogelijkerwijs kan worden omschreven als verliefdheid.
Het tweede is gefundeerd op de stelling dat de fysieke aantrekkingskracht tussen twee personen wordt bepaald door de mate van biologische verbintenis tussen de fermonen van degene die ze uitscheidt en degene die ze opvangt.
Feromonen zijn naar mijn idee een fenomeen, een biologisch mechanisme waarbij stoffen worden uitgescheiden met als doel het vinden van een partner dat over een optimale variatie beschikt. Dat betekent echter wel dat er ook sprake moet zijn van een feedbackmechanisme, want hoe kan degene die ze uitscheidt "weten" (wederom op het onbewuste/biologische niveau) dat er een persoon is gevonden die over voldoende genetische diversiteit beschikt?
Mijns inzien betekent dit dat indien de ontvanger een prettig gevoel ervaart, als gevolg van de optimale feromoneninteractie in het biologisch mechanisme, dat de ontvanger dan op zoek zal gaan naar degene die ze uitscheidt.
Indien de ontvanger de persoon in kwestie heeft begonnen zal er sprake zijn van een psychologische interactie, namelijk communicatie tussen twee mensen. De vraag blijft dan alsnog, zal er sprake zijn van een feedback-mechanisme? Ik denk van wel, want ieder persoon die dit leest heeft vast wel een blauwtje gelopen, zowel de mannelijke als vrouwelijke lezers.
Indien de vrouw wel interesse heeft in de man, maar de man niet in de vrouw, dan zou dit kunnen worden veroorzaakt door een ineffectieve fermoneninteractie, waardoor de man zich niet aangetrokken zal voelen tot de vrouw. Dit kan eveneens een verklaring zijn waarom er tussen mannen altijd een andere "smaak kwa vrouwen" bestaat.
Heeft de feromoneninteractie geleidt tot communicatie op het bewustzijnsniveau, dan komen de secundaire factoren in actie. Deze zullen de doorslaggevende factor bepalen of de vrouw in kwestie een potentiële partner is of niet, geheel conform het individuele selectieprodecure die beide personen hanteren. Is zowel de selectieprocedure positief als de feromoneninteractie, dan zal er uiteindelijk verliefdheid ontstaan. Nu zou je natuurlijk ook kunnen stellen dat verliefdheid een mechanisme is dat primair wordt veroorzaakt door de feromoneninteractie en bij bevestiging van de selectieprocedure de verliefdheid versterkt danwel verminderd wordt, maar dat is op dit niveau lastig vast te stellen. Het is echter wel aannemelijk, getuige het bestaan van one-night-stands, dat vaak secundair wordt beïnvloed door de grote hoeveelheden alcohol die mensen nuttigen, waardoor het biologische mechanisme voornamelijk het gedrag bepaald dan de menselijke psyche die als het ware uitgeschakeld wordt door de hoeveelheden alcohol.
Uiteindelijk zou je dus kunnen stellen dat het een uniek samenspel is tussen de feromoneninteractie, dat bepalend is voor de genetische diversiteit en de secundaire selectieprocedure is die onze partnerkeuze bepaald.
Mijn vrienden, het wordt tijd om te genieten van het weekend!
Ik wens jullie allen een zeer fijn weekend toe, een dikke knuffel van jullie semi-filosoof, Halbe!
